Нерв томирлари шамоллашини даволаш

Nervlar va nerv chigallarining zararlanishlarini keltirib chiqaradigan sabablar turlicha. Ko‘pincha gripp, brutsellyoz, revmatizm, sil bilan og‘riganda, har xil kimyoviy moddalardan zaharlanganda yoki qand kasalligi, travmatik holatlar, moddalar almashinuvining buzilishi tufayli ichki zaharlanish ro‘y berganda nervlar zararlanadi. Bundan tashqari, turli jarohatlar (qisilish, tortilish, uzilish) oqibatida ham nervlar yoki nerv chigallariga shikast yetishi mumkin. Xastalik yuzaga chiqqanda qattiq og‘riq kuzatiladi. Zararlangan sohada harakat qilish qiyin lashadi, sezuvchanlik ham pasayadi.

Oyoq-qo‘llar nervlari sohasida turli shikastlar uchraydi. Masalan, tirsak nervi shamollaganda asosan qo‘l panjalarida og‘riq kuzatiladi. Bunda bemor qo‘l panjalaridagi nomsiz barmoq va jimjiloqni bukishga qiynaladi, barmoqlarni bir-biriga yaqinlashtira olmaydi, hatto jimjiloqni bosh barmoqqa tekkiza olmayotganidan shikoyat qiladi. Bemor tekshirib ko‘rilganda uzoq vaqt davomida zararlangan tomondagi qo‘l panjasi “qush panjasi”ga o‘xshaydi. Kaft qismidagi mushaklar atrofiyalangani (ozib, kichraygani) qayd etiladi.

Son nervi zararlanganda bemor oyog‘ini bukolmaydi, son oldidagi mushaklar oriqlab ketadi. Bemor turganda yoki yurganda og‘riq kuchayadi, badanida jimirlashni sezadi. Ayniqsa, sonning old qismida og‘riq davomli bo‘ladi.

Quymich nervi yallig‘lansa bemor oyoq panjasi osilib qolayotgani, oyog‘ining tizza bo‘g‘imini bukolmay, yurishi qiyinlashayotganidan noliydi. Tekshiruvda sonning orqa tomonidagi boldir mushaklari oriqlagani seziladi. Xuddi shu joyda sezgi ham yo‘qoladi, bora-bora zararlangan joyda og‘riq paydo bo‘ladi.

Katta boldir nerviga zarar yetsa bemor hatto oyoq panjalarini ichkariga ham buka olmaydi. Oyoq panjasining ostida va boldirning orqa qismida sezuvchanlik kamayadi yoki yo‘qoladi, shu joyda og‘riq kuchayadi.

Yuz nervi zararlanishida shamollash, sovqotish, infeksion kasalliklarga chalinishning asorati katta. Bunda yuz nervi qisiladi, uning qon bilan ta’minlanishi buziladi, tana harorati sal ko‘tariladi. Tinch holatda yuzning o‘ng va chap tomoni bir xil emasligi qayd qilinadi.

Zararlangan tomonda peshona burmalari silliqlangan, ko‘z oralig‘i keng, burun-lab burmalari va og‘iz burchagi pastga tushgan bo‘ladi. Ayni vaqtda bemor qoshini ko‘tarolmaydi, ko‘zi ham yumilmaydi. Yuz ifodasi xuddi haykalnikiday qotib turadi, hatto imo-ishoralar ham sezilmaydi.

Qattiq ovqat yeganda ovqat lunj bilan milk orasida qoladi, suyuqlik og‘izdan oqib tushadi, bemorning ko‘z yoshi bezi xaltasi yopilib turmaganligi sababli ko‘zdan tinmay yosh oqadi. Shuningdek, tilning oldingi qismida ta’m bilish xususiyati yo‘qoladi. Bundan tashqari, yuz mushaklarining bir necha daqiqa davomida og‘riqsiz qisqarishi kuzatiladi.

Nerv chigal va ildizchalari zararlanishlari ko‘pincha qattiq terlagan holda sovuq havoga chiqish, nerv tolalarining shamollashlari oqibatida kelib chiqadi. Masalan, bo‘yin ildizchalari zararlaganda birdaniga bo‘yin sohasida og‘riq turib, harakat yo‘qoladi. Bemor og‘riq qo‘zg‘algan joyni asta-sekin uqalashi zarur. Keyin esa, albatta, shifokorga murojaat etish lozim. Nerv va nerv chigallaridagi kasalliklarni davolash vrach nazoratida olib boriladi. Bemorga fizioterapiya muolajalari qo‘llaniladi. Fizkultura, uqalash yaxshi yordam beradi.

Periferik nerv tizimi qaysi qismi zararlanishiga qarab bemorga tashxis qo‘yiladi. Masalan, nerv chigali kasalligi pleksit deyiladi. Orqa miyadan chiqadigan ildizchalar kasalligi – radikulitdir. Bitta yoki bir qancha periferik nervlar kasalligi – nevrit yoki polinevritlar deyiladi. Bular bir-biridan alomatlari va kechishi jihatdan farqlanadi.

Pleksit (nerv chigallarining zararlanishi) ayniqsa ko‘p uchrab, u yelka chigali yallig‘lanishiga aloqador bo‘ladi. Yelka chigali yuza joylashgani (o‘mrov suyagining ustki, pastki qismida va qo‘ltiqda paypaslab bilish mumkinligi) sababli bu kasallik tez-tez uchrab turadi.

Yelka pleksiti turli infeksiyalar, shikastlanishlar, chaqaloqlarda esa tug‘ruq jarayonida yelkasining shikastlanishi oqibatida kuzatiladi. Bunda anatomik tuzilishiga ko‘ra, yelka chigali qattiq zararlanadi, kasallikka bo‘yin nervi chigali ham qo‘shilib kelishi mumkin. Pleksit odatda to‘satdan boshlanadi. Qo‘l va oyoqlar bezillab og‘riydi, qo‘l mushaklarida sezuvchanlik buziladi. Ayniqsa, bilak va qo‘l panjasi sohasida og‘riq kuchayadi.

Bemor yelka bo‘g‘imida qo‘lini ko‘tara olmaydi, tirsak bo‘g‘imida esa qo‘lini bukolmaydi. Yelka mushaklari, qo‘lning yuqori mushaklari ko‘proq zararlanadi. Tirsakni bukuvchi, yozuvchi paylar zaiflashadi. Bu sohada sezuvchanlik butkul yo‘qolishi mumkin. Zarar ko‘rgan qo‘lning yuqori qismi ham, yelka ham qattiq og‘riydi. O‘mrov suyagi ustki va pastki chuqurchalari hamda qo‘ltiq paypaslaganda og‘riq seziladi. Og‘riqni sezish yelkaning yuza qismida, qo‘lning esa yuqori qismi tashqarisida pasayadi yoki mutlaqo yo‘qoladi.

Yelka chigali pastki qismining falajlanishi qo‘l panjasida ko‘proq kuzatiladi. Qo‘l panjasi barmoqlarini bukish, yozish qiyin lashadi. Qo‘l panjalarining ichki-tashqi qismi mushaklari bo‘shashib qoladi. Og‘riq qo‘l panjalarida, barmoqlarda bo‘ladi. Agar yelka chigali butkul zararlansa, zararlangan tomonda mushaklarning oriqlashi, gipertoniyasi, shu qo‘lda sezuvchanlikning pasayishi, butkul yo‘qolishi kuzatiladi.

Orqa miya nervida hosil bo‘ladigan bo‘yin, bel, dumg‘aza chigallarining zararlanishlari ham ahyon-ahyonda sodir bo‘lib turadi. Demak, bemor eng avvalo nerv tomirlari zararlanishidan o‘zini ehtiyotlashi kerak. Tog‘ay to‘qimalari faoliyatini tiklaydigan preparatlar va suyaklarni mustahkamlovchi dorilar (kalsilin, kalsiy), shuningdek manual terapiya muolajalari va igna sanchib davolash ham kasallikni bartaraf etishda hamda nerv yallig‘lanishlarini tuzatishda muhim vosita sanaladi.

Kasallikning oldini olishda quyidagi mashqlarni sekin-asta bajarishingiz mumkin:

Polga yuztuban yoting, ikkala qo‘lni qanot qilib, orqaga tomon kamondek egiling.
Oyoqlaringizni juftlang, bir oyog‘ingizni uchi bilan orqaga qo‘ying. Ayni vaqtda qo‘llaringiz kaftini pastga qaratib oldinga ko‘taring. Egilib turing, so‘ngra qo‘llaringizni ikki tomondan ohista pastga tushiring. Bu mashqni bir necha bor qaytaring, shunda qo‘l, tirsak va yelka nervi chigallari harakatlanuvchi qismlarida qayishqoqlik kuchayadi, bu mashqlardan so‘ng mushaklar chiniqadi.
Oyoqlaringizni juftlab, tik turing. Qo‘llaringizni pastga tushirgan holda badantarbiya tayoqchasini ushlab oling. Tayoqni bosh uzra baland ko‘targan ko‘yi asta-sekin egiling. So‘ngra tayoqchani ohista tushiring va tepaga ko‘taring.
Oyoqni yelka kengligida qo‘ying. Bir qo‘lni yuqoriga ko‘tarib, tanani qarama-qarshi tomonga engashtiring. Bu harakatni ikkinchi qo‘l bilan ham takrorlang.
Stulda o‘tirib suyanchiqqa suyaning, qo‘llaringizni pastga tushiring, mushaklaringizni bo‘shashtiring, keyin qo‘llaringizni ikki tomonga keng yozib egiling, shoshmasdan qo‘llaringizni ko‘krak ustida chalishtiring, qorningizni ichingizga torting, boshingizni eging.
Stul chetida o‘tirib qo‘llaringizni tana bo‘ylab tushiring, so‘ng qo‘llaringiz kaftlarini yuqoriga qaratib, ikki tomondan gorizontal holatda ko‘taring. Egilib nafas chiqaring va nafas oling.
O‘ng qo‘l va chap qo‘lni galma-galdan oldinga cho‘zib, ayni vaqtda o‘sha oyoqni yig‘ib, pol yuzasida emaklang.

Mashqlar mushaklarni chiniqtiradi, nervlar faoliyati izga tushadi, qayishqoqlik ortadi. Umuman, kishilar qirq besh yoki ellik yoshlardan so‘ng nerv zararlanishlarini ko‘p marta boshdan o‘tkazadilar, ayniqsa pleksit oqibatida azob tortishadi. Shuning uchun ham davolovchi mashqlarni bajarib turish, zarur vitaminlarni o‘z vaqtida qabul qilish va yilda bir marotaba shifoxonada yotib davolanish orqali bunday kasalliklarga barham berish mumkin bo‘ladi.

Mavuzga aloqador maqolalar:

Foydali maqolalarni Telegram kanalimizda kuzatib boring!

Стэнфорд университетидаги Анестезиология ва оғриқ тадқиқотлари институти инсон ҳис қилиши мумкин бўлган энг кучли оғриқ турлари рейтингини тузишди. Рейтингга кўра, уч шохли нервнинг яллиғланиши энг кучли оғриқ берар экан. Бу оғриқни ҳис қилганлар уни 10 балли шкаладан 10 баллга баҳолашган. Аёлларнинг айтишича, бу оғриқ туғуруқ вақтидаги оғриқдан ҳам кучлироқдир.

Энди беморлар оғриқсиз табассум қилиши, гапириши ва овқатланиши мумкин.

Уч шохли нерв невралгиясининг клиник намоён бўлиш белгилари

Кўп ҳолларда уч шохли нерв невралгияси тиш оғриғи сингари намоён бўлади. Даставвал бемор тиш оғридан шикоят қилиб стоматологларга мурожаат қилади, врач оғиз бўшлиғини текширувдан ўтказади, лекин оғриқ давом этади. Айрим ҳолларда беморнинг қистови билан соғлом тишлар ҳам олиб ташланади.

Шунга қарамай оғриқ бошқа тишларда пайдо бўлади. Оғриқ чидаб бўлмас даражага етади, бу худди беморнинг юз қисмига электр токи ургандек намоён бўлади. Тишларни тозалаш, овқатланиш, совуқ ҳаво ва ҳатто гаплашиш ҳам оғриқни қўзғатиб юборади.

Бемор оғриқлардан қўрқиб қолади, "оғриғим бошланиб қоладими?",- деб доим қўрқиб туради. Оғриқ қаттиқ бўлган вақтларда бемор юзининг оғриқ бўлаётган қисмини қаттиқ босишга, оғриқни пасайтиришга ҳаракат қилади.

Баъзан юздаги оғриқларга оғиз бўшлиғи ва тилдаги оғриқлар ҳам қўшилади. Кўпинча беморлар кетма-кет бир нечта соғлом тишларини ҳам олдириб юборишади ва шундан сўнг неврапатолог қабулига келишади.

Уч шохли нерв невралгиясини даволаш

I. Консерватив услубда даволаш:

Уч шохли нерв невралгиясини даволашнинг консерватив босқичида асосан антиконвулсантлар қабул қилинади: карбамазепин (финлипсин, карбалекс). Даволашнинг кейинги босқичларида габапентин (габагамма, тебантин) ёки прегабалин (лирика) каби дори воситалари қўлланилади. Лекин вақт ўтиши билан ушбу дори воситалари ҳам оғриқни етарли миқдорда пасайтира олмай қолади. Бундай ҳолатларда бемор жарроҳлик йўли орқали даволанади.

II. Жарроҳлик услубида даволаш:

Ҳозирги кунда замонавий тиббиётда икки хил услубдаги жарроҳлик амалиётлари кенг тарқалган.

1. Уч шохли нерв илдизининг микроваскуляр декомпрессияси.

Ушбу жарроҳлик услубида орқа бош суяги асоси чуқурчаси трепанацияси амалга оширилади. Уч шохли нерв илдизчалари, юқори ва пастки олдинги мияча артериялари ва юқори тошсимон вена ревизияси амалга оширилади. Нерв илдизчаси қон томирлар томонидан босилиши аниқланган ҳолатда махсус болишча қўйилиб нерв илдизчаси босилишига барҳам берилади.

Бироқ нерв ва қон томир компрессияси ҳар доим ҳам касалликнинг сабаби ҳисобланавермайди, бундан ташқари оғир соматик паталогияга чалинган ва кекса ёшли беморларда ушбу жарроҳлик амалиётини ўтказишни имкони бўлмайди.

2. Бундай ҳолат беморлар учун иккинчи услуб қўлланилади. Бу ҳозирги кунда дунёнинг етакчи нейрожаррроҳлик клиникаларида кенг қўлланилиб келинаётган уч шохли нерв невралгиясини радиотўлқинли денервация қилиш услуби ҳисобланади.

Видео: Mover (tas-ix)

Бу услуб энг самарали, бошқарилувчан ва жиддий асоратга эга бўлмаган услуб ҳисобланиб, бунда ҳеч қандай тиғсиз ва наркозсиз кичкина 3 мм лик овал тешиги орқали нейрожарроҳлар махсус электрод ёрдамида керакли жойга етиб боришади ва бемор билан мулоқат қилган ҳолда уч шохли нервнинг зарурий шохини топиб, радиотўлқин ёрдамидан уч шохли нервнинг фақат оғриқ бўлаётган шохининг сезувчанлиги пасайтирилади.

Жарроҳлик амалиётининг барча босқичи ренгтген назорати остида ўтказилади ва ҳеч қандай жиддий асоратга эга эмас. Беморга шу куннинг ўзида уйига рухсат берилади.

Радиотўлқинли денервация услуби физик биологик принципларга асосланган бўлиб, биологик тўқималардан ультра юқори частотали радиотўлқин ўтган вақтда иссиқлик энергияси ажралиб чиқади. Керакли жойга генераторга уланган изоляцияланган электрод ёрдамида етиб борилади.

Услубнинг афзаллик тарафидан бири, уч шохли нерв илдизчалари радиочастотали деструкциясининг тўлиқ бошқарувчанлиги бўлиб, актив электроддаги махсус термодатчик орқали температура тўлиқ назорат қилинади.

Муолажа самараси бевосита операция якунида амалга ошади. Маҳаллий оғриқсизлантириш остида ўтказилувчи бу муолажа беморнинг қисқа муддатда тикланиши, оғриқларнинг узоқ йиллар давомида ёки умуман бўлмаслигига олиб келади. Ривожланган давлатлар тажрибасида ушбу даволаш усули самарадорлиги 85% дан ортиқни ташкил этади.

Манзил: Андижон вилояти, Балиқчи тумани, Чинобод шаҳарчаси

Телефонлар: +99891 609 56 41, +99874 322 10 40

Қалтис ҳаракат қилганда ёки шунчаки одатдаги ишлар билан шуғулланганда баъзан оёқ томирлари тортишиши кузатилади. Умуман олганда бу жиддий оғриққа сабаб бўлмайди аммо ҳаракатланишига ҳалал бериб, кутилмаганда ноқулайлик туғдиради.

Бу ҳолат билан боғлиқ физиологик жараён, унинг сабаблари, олдини олиш ёки даволаш усуллари ҳақида олий тоифали шифокор Саломат Хўжабоева билан суҳбатда батафсил маълумот олдик.–Томир тортишиши тиббиётда қандай изоҳланади? Бу ҳолатга нималар сабаб бўлиши мумкин?

–Бу ҳолат халқ тилида “томирлар тортишиши” дейилади, аммо тиббиётда мушаклар тонусининг ошиши натижасида оёқ тортишиши дейилади. Бу нохуш ҳолат беихтиёр юз беради ва 10-15 сония давом этади. Кўпинча болдир соҳасидаги икрасимон мушаклар тортишади. Бунинг сабаби болдир мушакларининг кундалик ҳаётда кўп зўриқишга учраши ва марказий қон-томирлардан узоқда жойлашганлигидир. Бу ҳамма кишиларда: кексалар, ўрта ёшлилар, ёшлар, ҳатто болаларда ҳам кузатилиши мумкин.

Мушак тортишишини одамлар “судороги” деб ҳам аташади. Бу сўз рус тилида тортишиш, фалажланиш деган маънони билдиради. Аслида томир тортишиши мушаклар қисқариши бўлиб, турли сабаблар туфайли юзага келиши аниқланган. Хусусан, мушак ҳужайраларида моддалар алмашинуви, сув ва туз мувозанатларининг бузилиши, тананинг умумий чарчаши, мушакларнинг толиқиши, ҳаддан ташқари асабийлашиш, совқотиш, витамин етишмаслиги ва бошқалар шулар жумласидан. Кўпинча бу нохушлик кўп ўтириб ёки туриб ишлаганда, захда узоқ туриб қолганда, узоқ вақт пиёда юрганда содир бўлади. Баъзан соппа-соғ одам оғир иш қилганда, айниқса юриб ёки югуриб келиб, қизиб турган оёқларини бирдан совуқ сувга тиққанда, дарёда, анҳорда чўмилганда томир тортишиши рўй беради. Бундай ҳолатда кутилмаган бахтсиз ходисалар содир бўлиши, ҳатто сувда чўмилаётганда мушак фалажланса одам чўкиб кетиши ҳам мумкин.

–Томир тортишиши жиддий касаллик аломати эмасми? Уни даволаш шартми?

–Томир тортишганда, яъни мушаклар тонуси ошганда соҳада кутилмаганда кучли оғриққа ўхшаш ҳиссиёт пайдо бўлади. Бу шунчаки совуқдан, вақтинчалик қон айланиши бузилиши, қалтис ҳаракат ёки қон қуюқлашиши натижасида содир бўлган бўлса, онда-сонда кузатилса унчалик хавфли эмас. Бу ҳол ўша жойни бироз уқаласа ёки оёқни қимирлатса тез ўтиб кетади ва ҳеч қандай тиббий аралашувни талаб қилмайди. Агар бу ҳолат мунтазам такрорланаверса мутахассис шифокорга учрашиб, сабабини аниқлаш керак.

–Қандай жиддий касалликларда томир тортишиши мумкин?

– Оёқ тортишиши баъзи сурункали касалликлар белгиси ҳам бўлиши мумкин.Тиббиёт амалиётида аниқланишича баъзи бир қон томир касалликларида, умуртқа поғонаси бўғимларида туз йиғилганда, асаб тизими, таянч-ҳаракат муаммолари ва шунга ўхшаш хасталикларда томир тортишиши кузатилади. Агар жисмоний зўриқиш натижасида оёқ тортишадиган бўлиб қолса, бу асосан артериялардаги атеросклероз ёки вена қон томирларидаги варикоз, томбофлебит ёки тромбоз белгиси бўлиши мумкин. Шунингдек инсулинга тобе бўлмаган қандли диабет, буйрак етишмовчилиги, гормонал бузилишлар, яссиоёқлик, жигар циррозида ҳам мушаклар спазми содир бўлади. Бундан ташқари, остеохондроз, чурра каби умуртқа касалликларида, бош ва орқа миядаги ўсимталарда ҳам марказий нерв тизими зарарланиб, мушак ва пайлардаги нервлар сиқилиши, фалажланиши кузатилиши мумкин.

–Бу нохушликни қандай даволаймиз? Уй шароитида қай усуллардан фойдаланса бўлади?

–Агар спорт машқлари билан шуғулланганда ёки бошқа жисмоний зўриқиш вақтида оёқ мушаклари тортишса уни мустақил бартараф қилиш мумкин. Кўпинча бунга организмда кальций ва магний микроунсурлари етишмаганда танада сут кислотаси йиғилиб, мушак тонуси ошиши сабаб бўлади. Яссиоёқликда ҳам қон ва лимфа оқимидаги ўзгаришлар пай ва мушаклар тортишишига олиб келади ва буни ҳам уй шароитида даволаса бўлади. Организмда магний ва кальций моддаси етишмаса бу микроэлементларга бой маҳсулотларни кўпроқ тановул қилиш мақсадга мувофиқ. Масалан, сут, творог, пишлоқда кальций кўп, маржумак (гречиха), туршак, ёнғоқ кабиларда калий мўл. Агар озиқ-маҳсулотлар билан витамин ва микроэлементлар танқислигини тиклаш қийин бўлса, шифокор билан маслаҳатлашиб, витаминлар, кальций ва магний препаратларини ичиш керак. Оёқларни массаж қилиш, оёқда қон айланишини яхшиловчи чўзилиш машқларини мунтазам бажариш тортишишларни даволаш ва олдини олишга ёрдам беради.

Оёқ мушаклари тортишганда қуйидаги тавсиялар сизга ёрдам бериши мумкин. Агар уларни қўллаганда ҳам бу нохушлик ўтиб кетмаса оилавий поликлиникадаги ҳудудий шифокорингизга учрашиб, бунинг сабабини аниқлатиб олишингиз керак.

Фойдали маслаҳатлар

Салқин ҳавода оёқ томирлари тортишса қалинроқ пайпоқ кийинг ёки оёқ учун иссиқ ванна қабул қилинг.

Сувда сузаётган вақтингизда оёқ томири тортиша бошласа, дарҳол сузишни тўхтатиб иссиқроқ кийиниш лозим. Қўл билан енгил уқалаб, томири тортишаётган оёқ панжасини ёзиш керак.

Агар одам ўтирганда, юрганда томири тортишиб қолса, бир қўл билан оёқ панжасини ёзиб, болдир мушакларини аста-секин пастга томон силаш тавсия этилади.

Агар оёқ оғриб, увишиб томир тортишиши доим такрорланаверса, қон томирлар ва асаб касалликлари шифокорларига мурожаат қилиш лозим.

Куннинг иссиқ пайтларида оёқ болдирига ва панжага вақти-вақти билан парафин, озокерит, балчиқ қўйиш фойда беради.

Тунда оёқ ва товон мушаклари тортишмаслиги учун бир ҳафта давомида овқатланишдан олдин кунига 3 маҳал 2 чой қошиқдан асал истеъмол қилинг.

Мушаклар ва томирларда тортишиш кузатилса панжа ва бармоқлар учун мўлжалланган машқларни бажаринг. Улар натижасида қон айланиши яхшиланса, тортишиш ҳам тузалиб кетади.

Оёқнинг тез-тез томири тортишиб турадиган жойига иситилган думба мойини пахтага шимдириб боғланг.

Манзура БЕКЖОНОВА суҳбатлашди.

простата бези шамоллаши: Простата бези эркaклaр орaсидa кўп учрaйдигaн кaсaллик ҳисоблaнaди. Стaтистик мaълумотлaргa кўрa, бу кaсaллик 25 ёшдaн кейин эркaклaрнинг 25-80 фоизидa учрaйди.

Пaлa-пaртиш жинсий ҳaёт кечириш, кaмҳaрaкaт турмуш тaрзи, спиртли ичимликлaр, тaмaки мaҳсулотлaрини истеъмол қилиш, совқотиш кaбилaр простaтит ривожлaнишининг aсосий сaбaбчилaридир. Одaтдa простата бези секинлик билaн, клиник белгилaрсиз ривожлaнaди, простaтa бези секретининг вa кичик чaноқ доирaсидa қон aйлaнишининг димлaниши aсосидa яллиғлaниш жaрёни юзaгa келaди.

Aввaл простaтa безининг қон томирлaри кенгaяди, кейинчaлик чaндиқли-склеротик ўзгaришлaр юзaгa келaди, бунинг нaтижaсидa пешоб aжрaлиши бузилaди, жинсий қобилият пaсaяди, чaрчоқлик, aсaбийлaшиш кузaтилaди.

Тaснифлaнишгa кўрa, простaтит инфекцион (юқумли) вa ноинфекцион (юқумли бўлмaгaн, простaтa безини озиқлaнтирувчи қон томирлaри димлaниши нaтижaсидa юзaгa келaди) турлaригa бўлинaди. Инфекцион простaтит вaқтидa простaтa безигa микроблaр, вируслaр, бaктериялaр, зaмбуруғлaр тушaди. Ноинфекцион простaтит инфекция қўзғaтувчилaрисиз юзaгa келaди.

простата бези шамоллаши

Бу кaсaлликнинг бошлaнишигa простaтa безидa қон димлaниши, кaм ҳaрaкaт турмуш тaрзи, совқотиш сaбaб бўлaди.
Простaтит кaсaллиги юзaгa келишигa сaбaб— простaтa бези aнaтомик тузилишининг ўзигa хослиги;
— гормонлaр aлмaшинувининг бузилиши;
— ёш билaн боғлиқўзгaришлaр;
— сийдик йўллaри яллиғлaниш кaсaлликлaри;
— буйрaк вa сийдик қопининг яллиғлaниш кaсaлликлaри;
— пaлa-пaртиш жинсий ҳaёт тaрзи;
— бутун тaнaнинг совқотиши;
— сийдик йўллaридa пешобнинг йиғилиб ту- риши;
— кaм ҳaрaкaт турмуш тaрзи;
— иммун тизимининг сусaйиши.

Юқоридa келтирилгaн омиллaрнингҳaр қaндaй комбинaцияси простaтa безининг яллиғлaнишигa олиб келиши мумкин.
* * *

простата бези шамоллаши

Простата безидa қуйидaгилaр кузaтилaди:
— юқори ҳaрорaт;
— бaрвaқт уруғ тўкиш, эрекция сусaйиши;
-титрaш;
— эртaлaб биринчи тaшқaригa чиқилгaндa уретрaнинг тaшқи йўли ёпилиб қолгaндек, пешоб ҳaр томонгa сaчрaши;
— тез-тез оғриқли пешобгa чиқиш;
— пешоб ҳaйдaшдa етaрли босим ҳис қилмaслик;
— орaлиқ, чов вa қов тепaсидaги оғриқ;
— орaлиқ вa қов устидa доимий бўлмaгaн оғриқ;
— уретрaдaн лойқa ёки йирингли aжрaлмaлaр келиши;
— қовуқни бўшaтишдa бурaб оғриш вa aчишиш, aжрaлмaлaр.

Простaтитни дaволaш учун aнтибaктериaл терaпия, простaтa безини мaссaж қилиш, физиотерaпия, иммун тизимини мустaҳкaмлaш вa ҳaёт тaрзини ўзгaртириш керaк.

Беморлaр учун керaкли эслaтмa:
— простaтитни келтириб чиқaрувчи сaбaблaр турличa бўлиб, ягонa сaбaбни қидириш вa уни дaволaш учун қaрaтилгaн дaво муолaжaлaри кутилгaн нaтижaгa олиб келмaйди. Кaсaлликнинг клиник белгилaри сезилaрли бўлмaслиги мумкин, aгaр сиздa чaноқ орaлиғидa оғриқ кузaтилсa, пешоб қилиш вaқтидa ёқимсиз сезгилaр бўлсa, сийдик йўлидaн aжрaлишлaр келсa, aлбaттa, уролог билaн мaслaҳaтлaшинг;

— простaтит тaшхиси комплекс тaрздa қўйилaди, чунки кaсaллик турини, кечиш босқи чИни, aсорaтлaрини вa дaволaш усулини белгиловчи бошқa омиллaрни эътиборгa олиш керaк. Простaтит клиникaси турли беморлaрдa турличa бўлиши мумкин. Шунингучун тўғри тaшхисни фaқaт мутaхaссис-шифокор қўя олaди;

— кaсaллик кечиши ўзигa хос бўлгaнлиги учун дaволaш муолaжaлaри ҳaм ўзигa хос бўлaди. Простaтитнинг клиник кечиши бир хил эмaс, бaъзидa кaсaллик қўзғaлaди, бaъзидa aсорaтлaр юзaгa келaди, бaъзидa яширин кечиши мумкин. Шу сaбaбдaн доимий шифокор кузaтуви керaк бўлaди;

— простaтитни дaволaш учун aнтибиотикни тўғри тaнлaш керaк, улaрнинг дозaси вa дaво-ҳолдa тaнлaнaди вa бу урогенитaл микрофлорaни aниқлaгaндaн кейин aмaлгa оширилaди;

— инфекциядaн қутулиш билaнгинa простaтитни дaволaб бўлмaйди. Простaтa безидa қон димлaнишини ҳaм тўғрилaш керaк;

— простaтa безининг пaтологик ўзгaришлaри ўзигa хос вa турличa бўлгaнлиги учун ҳaм уни дaволовчи универсaл дори воситaси йўқ. Шифокор сизгa турли дори воситaлaрини вa ҳaр хил дaво муолaжaлaрини тaвсия қилиши мумкин;

— дaволaш нaтижaсидa узоқ вaқтли ремиссиягa (сурункaли кaсaлликнинг босилиши) эришилгaн тaқдирдa ҳaм, профилaктик тaрздa шифокор кўригидaн ўтиб туринг, чунки кaсaллик қўзғaгaндa буни сиз сезмaслигингиз мум- кин;

— бир нечa шифокорлaр мaслaҳaтини бир вaқтдa бaжaриш тўғри дегaн беморлaр янглишaдилaр, чунки тўғри мaслaҳaтлaр ҳaм бaъзидa бир-биригa зид бўлиши мумкин. Шунинг учун кaсaлликни бир шифокор мaслaҳaти aсосидa дaволaнг;

— жинсий ҳaёт тaрзингизни нормaллaштиринг;

— дaволaниш дaвомидa спиртли ичимликлaрни истеъмол қилмaнг, улaр простaтитнинг провокaтори ҳисоблaнaди;

— тaнaнинг совқотиши қискa вaқт дaвомидa бўлсa ҳaм, кaсaлликнинг кучaйишигa олиб келaди;

— жисмоний меҳнaт вa спорт (велоспортдaн тaшқaри) простaтитни дaволaшгa ижобий тaъсир кўрсaтaди;

— сурункaли ич қотиш простaтa безидa қон aйлaнишини бузaди, простaтитнинг кечишигa вa дaвосигa сaлбий тaъсир кўрсaтaди;

— ўз вaқтидa aниқлaнгaн рецидив (кaсaллик қaйтaлaниши) енгил дaволaнaди, шифокорингиз тaвсиясигa ремиссия вaқтидa ҳaм риоя қилинг;

— қaндaй кaсaллик бўлишидaн қaтъий нaзaр, тўғри олиб борилгaн соғлом турмуш тaрзи вa одaмнинг ўзигa бўлгaн ишончи, оптимизм руҳи кaсaлликдaн тез ҳaмдa сaмaрaли қутилиш гaровидир.

Простaтaни дaволaш
1 ошқошиқ сaримсоқ устигa ярим литр қaйноқ сув қуйиб, 6-8 соaт ўрaб димлaб қўйилaди. Сузиб олиб, овқaтдaн 30-40 дaқиқa олдин простaтa бези aденомaсидa, мижоз сустлигидa чорaк стaкaндaн ичилaди.

# # #
Гулхaйри илдизидaн 75 г, ширинмия илдизидaн 100 г, қaриқиз илдизидaн 75 г олинaди. Шу йиғмaдaн 1 ошқошиғини кечқурун сирли идишгa солиб, устигa 300 г совуқ сув қуйилaди. Эртaлaб пaст оловдa оғзи ёпиқ ҳолдa 30 дaқиқa қaйнaтиб, янa 30 дaқиқa дaмлaб қўйилaди. Суз- иб олиб, 3 қисмгa бўлиб, овқaтдaн 1 соaт олдин ичилaди.

Эртaлaб, тушлик вa кечқурундa 1 ҳовучдaн ошқовоқ уруғини яхшилaб чaйнaш керaк.Кaмфорa спиртигa 1 пaрчa бинтни шимдириб, орқa aврaт билaн мояклaр ўртaсигa қўйилaди. Оёқлaрни бир-биригa ушлaб туриш керaк. Бозиллaмa қўйиш чидaш дaрaжaсигaчa тутиб турилaди. Кaмфорa бозиллaмaси қиздирувчи хусусиятгa эгa бўлиб, aденомa ҳолaтигa яхши тaъсир кўрсaтaди.

простата бези шамоллаши: jinsiy a’zo kasalliklari

ПРОСТAТA БЕЗИ AДЕНОМAСИ
Бу кaсaлликнинг келиб чиқиш сaбaблaри ҳaли тўлиқ мaълум эмaс. Стaтистик мaълумотлaргa кўрa, 50 дaн ошгaн эркaклaрнинг деярли ярмидa, 65 дaн ўтгaн эркaклaрнинг 75-90 фоизидa простaтa бези aденомaси учрaр экaн. Демaк, ушбу кaсaлликни ёш билaн боғлaшимиз мумкин, бироқ истиснолaр ҳaр қaердa бўлгaни кaби сўнгги йиллaрдa ҳaли элликни қорaлaмaгaн кишилaрдa ҳaм aденомa белгилaри нaмоён бўлмоқдa.

Бундaн хулосa қилиш мумкинки, aнa шу ёш aтрофидa мунтaзaм рaвишдa уролог нaзорaтидaн ўтиб туриш керaк. Ўзингиз яхши билaсиз, кaсaлликни дaволaгaндaн кўрa олдини олгaн яхши.

Простaтa бези aденомaси – простaтa безидa пaйдо бўлaдигaн ўсмa. Aввaлигa бир ёхуд бир нечтa тугун пaйдо бўлaди, у aстa-секинлик билaн ўсиб борaди, оқибaтдa простaтa бези орқaли ўтгaн пешоб чиқaрув кaнaли сиқилиб, бемор пешоб чиқaришгa қийнaлaдигaн бўлиб қолaди. Aденомa секин ривожлaнaдигaн кaсaллик, шу- нинг учун ҳaм кўпинчa беморлaр простaтa без- идaги ўзгaришдaн бехaбaр бўлишaди, кaсaллик- нинг илк белгилaригa эсa бепaрво қaрaшaди.

Кaсaлликнинг ривожлaниш босқичини учгa бўлиш мумкин.
Биринчи босқичдa кaсaллик қовуқ, юқори пешоб йўллaри ҳaмдa буйрaкнинг зaҳирa имкони- ятлaри ҳисобигa бир нечa йил зўрaймaй, бемор ҳолaти бaрқaрор бўлиши мумкин. Бемор кундузлaри пешоб чиқaришгa кўп қaтнaмaсa-дa, aммо чиқaдигaн пешоб миқдори aввaлгидaй эмaс, бaлки кaмроқ бўлaди, пешоб бир оз кутишдaн кейин чиқaди. Кечқурунлaри эсa бемор икки мaртa ёки ундaн кўпроқ уйғониб, пешоб чиқaришгa қaтнaйдигaн бўлиб қолaди. Кўпинчa беморлaр бундaй ҳолaтни ёш ўтиши, уйқусизликкa йўйиб aдaшaдилaр. Биринчи босқич 1-2 йилдaн 10-12 йилгaчa дaвом этиши мумкин.

Иккинчи босқичдa кaсaллик белгилaри кўпроқ нaмоён бўлa бошлaйди. Пешоб бирдaнигa эмaс, тўхтaб-тухтaб, томчилaб чиқaдигaн бўлaди. Бу босқич қовуқ, юқори пешоб йўллaри вa буйрaк фaолиятининг бузилиши билaн тaвсифлaнaди. Қовуқдa пешоб йиғилиб, унинг миқдори 100-200 мл, бaъзидa эсa 300-500 мл. гaчa етиши мумкин. Кaсaллик зўрaйгaнини пешоб пуфaги шиллиқ қaвaтининг яллиғлaнгaнидaн, пешоб чиқиши оғриқли кечaётгaнидaн билсa бўлaди. Жудa совқотиш, шaмоллaш, қaттиқ ҳолдaн тойиш, руҳий стресслaр, спиртли ичимликлaр, жумлaдaн, пиво истеъмол қилиш кaби ҳолaтлaр нaтижaсидa пешоб чиқиши буткул тўхтaб қолиши мумкин.

простата бези шамоллаши: jinsiy a’zo kasalliklari

Aгaр ўз вaқтидa дaво чорaлaри қўллaнилсa, кaсaлликнинг биринчи босқичи иккинчисигa ўтмaйди, лекин иккинчи босқич бошлaндимиКaсaлликнинг учинчи босқичидa қовуқнинг қисқaриш қобилияти деярли йўқолaди, унинг ичидa 1,5-2 литргaчa пешоб йиғилиб қолaди, пешоб бемор ихтиёрисиз томчилaб турaди.

Бу босқичдa буйрaк фaолияти ишдaн чиқиши нaтижaсидa бир қaтор aсорaтлaр нaмоён бўлaди:
– буткул иштaҳaдaн қолиш;
– ҳолсизлик;
– чaнқоқ;
– оғизнинг қуриши;
– кўнгил aйниши;
– қaбзият.

Руҳий тушкунлик, озиб кетиш, оғиздaн пешоб ҳиди келиши оргaнизмдa aзотли шлaклaр билaн зaҳaрлaниш рўй бергaнини билдирaди, ҳaрорaтнинг кўтaрилиши эсa йиғилиб қолгaн пешобдa инфекциялaрнинг зўрaйгaнидaн дa- рaк берaди.
Қовуқдa тош йиғилиши простaтa бези aденомaсининг энг кўп тaрқaлгaн aсорaти ҳисоблaнaди. Шунингдек, пиелонефрит, уретрит, простaтит, aденомит, везикулит, эпидидимит, эпидидимоорхит сингaри жиддий aсорaтлaр ҳaм кузaтилиши мумкин.
Бугунги кундa простaтa бези aденомaсини дaволaшнинг турли усуллaри мaвжуд. Кaсaллик эндигинa ривожлaнaётгaн пaйтдa дори-дaрмонлaр воситaсидa дaволaнaди. Ёки aденомa (простaтa бези эмaс!) оперaция йўли билaн олиб тaшлaнaди.

Shamollash — yuqori nafas yo’llarining virusli yuqumli kasalligi bo’lib, nafas yo’llarini qoplagan shilliq qavatni yallig’lanishiga olib keladi. Kasallikni chaqiradigan virus balg’am, so’lak, burundan ajraladigan shilliq va boshqa ajralmalarda mavjud bo’ladi. Virus havo-tomchi yo’li orqali yuqadi. Shamollash tibbiyotda O’RK (o’tkir respirator kasalliklar) yoki O’RVI (o’tkir respirator virusli infektsiya) deb ataladi. An’anaviy nomlanishiga esa kasallik ko’pincha organizmning sovqotishidan keyin kuzatilishi sabab bo’lgan.

Shamollash sabablari

O’RVI o’zi davolanib ketadigan yuqumli kasallik bo’lib, u turli xil virus shtammlari (200 dan ortiq) tomonidan chaqiriladi. Tibbiyot nuqtai nazaridan shamollash deganda yuqori nafas yo’llarining virusli infektsiyasi tushuniladi.

Kattalarda shamollash sabablarining 10-40 foizi (turli manbalarda turlicha) rinovirus zimmasiga to’g’ri keladi. Boshqa keng tarqalgan viruslar orasida koronavirus, adenovirus, respirator sinditsial virus va paragripp viruslari ajratiladi.

Viruslar doimo rivojlanib, o’zgarib borayotganligi uchun organizm ularga qarshi doimiy immunitet hosil qila olmaydi. Shu sababli, umumiy shamollash tez-tez uchraydigan va takrorlanuvchi kasallik hisoblanadi. Statistikaga ko’ra, maktabgacha va boshlang’ich maktab yoshida bo’lgan bolalar yiliga 6-12 marta shamollashlari mumkin, yoshlar va kattalarda esa odatda bu ko’rsatkichi yiliga 2-4 marta. Kasallik kuz, qish va bahor oylarida avj oladi.

Kechishi

Shamollash infektsiyalangan sekretsiya (ajralma) bilan bevosita aloqa qilish orqali yoki bemorlar yo’tali, aksa urishi orqali tarqaladi. Bemorning virus saqlovchi sekretsiyalari turli buyum va jismlarga turli yo’llari orqali tushib qoladi. Keyinchalik bu sekretsiyalar bilan bevosita aloqada bo’lgan sog’lom odam burun, ko’zlar, og’izga zararlangan qo’llari bilan tekkanidan keyin kasallanib qolishi mumkin.

Virus qalam, kitob, telefon, kompyuter klaviaturasi va qahva chashkasi kabi narsalarda bir necha soat davomida saqlanish hususiyatiga ega.

Shamollash necha kun davomida yuqimli hisoblanadi

O’rtacha olinganda, shamollash kasallik alomatlari boshlanishidan bir-ikki kun oldin va uning belgilari to’liq yo’q bo’lib ketguniga qadar yuqumli bo’lishi mumkin. Virus kasallikning dastlabki ikki-uch kunida eng yuqumli hisoblanadi.

Xavf omillari

Shamollash ehtimolini oshiradigan turli xil xavf omillari mavjud, jumladan:

Yosh: Bolalar va yoshlarning shamollab qolish ehtimoli yuqoriroq, chunki ularda hali ko’plab viruslarga qarshi immunitetni rivojlanmagan.
Mavsum: odamlar odatda kuzda, qishda yoki yomg’irli mavsumda (iliqroq iqlim sharoitida) kasallikka duchor bo’lishadi. Chunki bunday vaqtda kishilar yopiq joylarda ko’proq vaqt o’tkazishadi va havo orqali viruslar tarqalishi ham kuchayadi. Gipotermiya esa mahalliy immunitetning pasayishiga olib keladi.
Immun tizimining zaiflashuvi: sust immun tizimiga ega bo’lgan toifa kishilar odatda ko’proq shamollashadi. Charchoq yoki hissiy tuyg’ular girdobida bo’lganlarda kasallanishga moyillik yuqoriroq bo’lishi mumkin.

Kasallik rivojlanishiga qulay zamin yaratadigan omillar:

Alomatlari va belgilari

O’RVI alomatlari ko’pincha infektsiya yuqganidan keyin 2-3 kun o’tib (inkubatsiya davri) yuzaga kela boshlaydi. Bu muddat infektsiyaga sabab bo’lgan virus turiga qarab biroz farq qilishi mumkin. Kasallik belgilari ham infektsiya uchun javobgar bo’lgan virusga bog’liq bo’lib, quyidagilarni o’z ichiga olishi mumkin:

Tumov;
Tomoq og’rig’i;
Og’irlik;
Yo’tal;
Ko’zlarning yoshlanishi;
Isitma;
Bosh og’rig’i;
Quloq og’rig’i;
Tanadagi og’riqlar;
Ishtaha yo’qolishi;
Charchoq hissi.

Kichkintoylar va bolalarda shamollashning belgi va alomatlari kattalarnikiga o’xshash bo’ladi.

Sovuq havoning shamollashga ta’siri

Umumiy shamollash odatda qish oylarida kuzatilishi mumkin bo’lsa-da, sovuq havoning o’zi bu kasllikka olib kelmaydi. Darhaqiqat, sovuq ob-havo kuzatiladigan davrlarda odamlar bir-biriga yaqin bo’lib, yopiq joylarda ko’p vaqt o’tkazishadi va shu holat virusni tez tarqalishiga yordam beradi. Bitta bemordan chiqadigan viruslar 7 metr uzoqlikkacha tarqalishi mumkin, ular 2-9 soat davomida faol bo’lishadi. Aynan shu sababli, bog’chalar va maktablarda kasallik bir o’quvchidan boshqasiga tezda yuqib qoladi.

Rivojlanish bosqichlari

Umuman olganda, simptomlar virus bilan yuqganidan so’ng 2-3 kun o’tib rivojlanadi. Ba’zi odamlarda kasallik simptomlari zaifroq namoyon bo’lsa, boshqalarda kasallik belgilari o’ta jiddiy tus oladi.

Shamollash belgilari odatda 7-10 kun ichida to’liq bartaraf bo’ladi, lekin kasallik inson salomatligi holati va virus turiga qarab kamroq yoki ko’proq muddat davom etishi mumkin.

Shamollash va gripp farqi

Ko’pchilik shamollashni gripp bilan adashtiradi. Shamollash va gripp simptomlarining bir qismi o’xshash bo’lsa-da, shamollagan bemorlarda grippga duchor bo’lgan bemorlarga nisbatan kasallik jadalligi nisbatan ancha pastroq bo’ladi. Gripp bilan og’rigan bemorlarda odatda isitma, titroq, bosh og’rig’i, sezilarli mushak og’rig’i, quruq yo’tal, qusish va o’ta zaiflik kuzatiladi.

Tashxislash

Tashxis qo’yish kasallik belgilari, jismoniy ko’rik va bemorning shikoyatlaridan kelib chiqqan holda qo’yiladi. Agar bakterial kasallik yoki mazkur kasallikka hamrohlik qiluvchi og’ir asoratlardan shubha qilinmasa, odatda laborator tekshiruvlar va tahlilar tayinlanmaydi.

Shamollash odatda umumiy amaliyot shifokori, oilaviy shifokor, terapevt yoki pediatr tomonidan tashxislanadi va davolanadi.

Shamollashni davolash

Shamollashni umuman olganda davolash talab etilmaydi. U o’z-o’zidan cheklanadigan kasallik bo’lib, vaqt o’tib organizmning tabiiy qarshiligi tufayli bartaraf bo’ladi. Uy sharoitida shamollashga qarshi vositalar va tibbiy protseduralar kasallik bilan bog’liq bo’lgan alomatlarni yengillashtirishga qaratilgan bo’ladi, infektsiyaga qarshi esa immunitetning o’z kuchlari yetarli bo’ladi.

Shamollashni dori-darmonsiz davolashning eng samarali usuli — ko’p suyuqlik ichish (iliq yoki issiq), tinchlik va dam olishdir. Katta yoshli bolalar va kattalardagi shamollashda pastilkalar, tomoq uchun spreylar, yo’talga qarshi siroplar kabi an’anaviy vositalar kasallik davomiyligini qisqartirmasada, uning alomatlarini yengillashtiradi. Iliq sho’r suv bilan tomoqni chayish ham yaxshi samara beradi.

Burun uchun tomchilar burun bitishini bartaraf etish uchun ishlatilishi mumkin. Shunisi e’tiborga loyiqki, burun bitishiga qarshi dori-darmonlar uzoq vaqt davomida ishlatilganda teskari ta’sirga olib kelishi mumkin, shu sababli ular ehtiyotkorlik bilan va maqsadga muvofiq ravishda ishlatilishi kerak. Homilador ayollarga u yoki bu vositani qo’llashdan oldin shifokorlari bilan buni maslahatlashish tavsiya etiladi.

Antibiotiklar shamollashga qarshi samara beradimi

Yo’q, bunday emas. Antibiotiklar bu kasallikni davolashda hech qanday foyda bermaydi. Bu turdagi vositalar faqat bakteriyalar keltirib chiqargan kasalliklarga qarshi samaralidir, shamollashga esa viruslar sabab bo’ladi.

Antibiotiklar nafaqat yordam bermaydi, balki kamdan-kam hollarda va shifokor tavsiyasisiz qabul qilinganda jiddiy allergik reaktsiyaga olib kelishi mumkin.

Bundan tashqari, antibiotiklarni zaruriy bo’lmagan hollarda qo’llash muayyan antibiotiklarga chidamli bo’lgan umumiy bakteriyalarning bir nechta yangi avlodlari paydo bo’lishiga olib keldi. Ushbu va boshqa bir qator sabablarga ko’ra antibiotiklardan foydalanishni cheklash muhim.

Ba’zida kasallikdan keyin sinusit, gaymorit yoki otit (o’rta quloq infektsiyasi) kabi bakterial infeksiya rivojlanishi mumkin, shunda antibiotiklarni qo’llash maqsadga muvofiq bo’ladi. Davolash haqidagi qaror tibbiy baholashdan so’ng shifokor yoki tibbiy xodim tomonidan qabul qilinishi kerak.

Shifokorga murojaat qilish kerakmi

Odatda, kasallikni uy sharoitida davolash mumkin. Agar titroq, isitma (39°C dan yuqori), qattiq bosh og’rig’i, qayt qilish, qorin og’rig’i, nafas qisilishi, ko’krak og’rig’i kabi jiddiy alomatlar kuzatilsa yoki kasallik 10 kundan keyin ham tuzalmasa shifokor huzuriga borgan ma’qul. Shamollash 3 oylikkacha bo’lgan chaqaloqlarda kuzatilganda shifokorga murojaat qilish zarur.

Agar tomoq og’rig’i va isitma boshqa shamollash alomatlarisiz kuzatilsa, u holda shifokor ko’rigidan o’tish kerak. Chunki bu kasallik streptokok infektsiyasi bo’lishi ham mumkin, u antibiotiklar bilan davolanishni talab qiladi va o’z vaqtida davolanmasa, jiddiy asoratlarga olib kelishi mumkin.

Asoratlari

Umumiy shamollash natijasida yuzaga kelishi mumkin asoratlari o’rta quloq yallig’lanishi (o’rta otit) yoki bakterial sinusit rivojlanishini o’z ichiga oladi. Astma yoki surunkali obstruktiv o’pka kasalligi bo’lgan bemorlarga shamollash kasallikning yanada avj olishiga sababchi bo’lishi mumkin. Kamdan-kam hollarda ikkinchi darajali kasallik sifatida pnevmoniya rivojlanishi qayd qilinadi.

Homiladorlik paytida paydo bo’lgan shamollash homilaga salbiy ta’sir qilishi mumkin. Shuning uchun kasallikni oldini olishga e’tibor qaratish lozim: immunitetni oshirish, vitamin komplekslarini qabul qilish, iloji bo’lsa homiladorlikdan bir oy oldin grippga qarshi emlanish. Bundan tashqari, tashrif buyuradigan joylarni qisqartirish kerak.

Shamollash surunkali bronxit, astma, emfizema, o’pkaning surunkali kasalliklariga, yurak xastaligiga chalingan va chaqaloqlar, qariyalar uchun eng xavfli hisoblanadi.

Kasallikni oldini olish

Kasallikni oldini olish uchun tanani chiniqtirish, immunitetni oshirish tavsiya etiladi. Eng muhim usuli kasallangan odamlar bilan aloqa qilishni oldini olishdir. Umumiy tavsiylar esa quyidagilarni o’z ichiga oladi:

Qo’llarni tez-tez va yaxshilab yuvish — bu ifloslangan sirtlarga tegib ketgan qo’llarni viruslardan halos qiladi;
Potensial ifloslangan sirtlarni yoki shaxsiy buyumlarni dezinfektsiya qilish, sochiq yoki boshqa shaxsiy narsalarni umumiy qilib ishlatmaslik;
Oila a’zolaridan biri shamollagan bo’lsa, idishlarini alohida qilish;
Turmush tarzini o’zgartirish, masalan, chekishni to’xtatish va stressni nazorat qilish shamollashga nisbatan sezgirlikni kamaytirishi mumkin.

Hozirgi vaqtda bu kasallikka qarshi samarali vaktsina kashf qilinmagan.

Читайте также: